V NAGODA w II etapowym konkursie na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca w Rudzie Śląskiej na cele turystyczno-kulturalne

 

Głównym założeniem projektu jest przywrócenie miastu zamkniętej dotychczas przestrzeni poprzemysłowej i stworzenie w jej miejscu przestrzeni publicznej, będącej wizytówką miasta i dostępnej dla wszystkich. Niedostępne dotychczas obiekty staną się atrakcją turystyczną, a oferta kulturalno-dydaktyczna przyciągnie różne grupy odbiorców. Projekt zachowuje zdecydowaną większość zabudowy kompleksu Wielkiego Pieca, która wpisana jest do rejestru zabytków województwa śląskiego. Dodane elementy nowej architektury tworzą dyskretne tło dla zabytku. 

ZAGOSPODAROWANIE TERENU:

Zarówno projekt, jak i zagospodarowanie terenu, kładą maksymalny nacisk na wyeksponowanie istniejących  obiektów kompleksu Wielkiego Pieca. Projektowane kubatury wpisane są w istniejącą tkankę poprzemysłową i stanowić mają jedynie tło w zastanym krajobrazie. Koncepcja zagospodarowania terenu przewiduje utworzenie przedpola obiektów w postaci placu, który może stać się miejscem spotkań mieszkańców, festynów, koncertów czy wydarzeń kulturalnych. Parkingi zlokalizowane od strony projektowanego wjazdu na działkę, wzdłuż jej krótszego boku. Projekt przewiduje 36 miejsc parkingowych dla samochodów osobowych, w tym 3 dla osób niepełnosprawnych oraz 3 dla autobusów. Ograniczenie ruchu kołowego ma służyć bezpieczeństwu i komfortowi zarówno zwiedzających, jak i osób korzystających z przestrzeni Wielkiego Pieca. Nawierzchnie placu zaprojektowano z wielkoformatowych płyt betonowych, nawiązujących do dróg technicznych w zakładach przemysłowych (tzw. płyty drogowe). W posadzce placu wydzielono kwadraty trawnika, który może być również miejscem pikników mieszkańców. Takie rozwiązanie zwiększa ilość powierzchni biologicznie czynnej, a jednocześnie nie ogranicza możliwości organizacji imprez plenerowych.  Obrzeże działki urządzono zielenią izolacyjną różnej wysokości w celu stworzenia enklawy wolnej od hałasu i zanieczyszczeń. Dojście piesze na teren - od strony ulicy Niedurnego - poprzez szeroki pasaż pieszy. Dodatkowo proponuje się zaakcentowanie przejścia przez ulicę w postaci wyniesionej wyspy, spowalniającej ruch kołowy na tym odcinku ulicy. 

Projekt zgodny jest z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz wytycznymi wojewódzkiego konserwatora zabytków.

NOWE BUDYNKI: 

Wszystkie nowe budynki mają ujednoliconą formę architektoniczną, a ich lokalizacja dyskretnie uzupełnia obiekty Wielkiego Pieca i nagrzewnic. Jasne i proste formy kontrastują z rozbudowaną konstrukcją inżynierską, a prostota materiałów wydobywa bogactwo detalu  i kolorów całego kompleksu. 
 

PROJEKTOWANE OBIEKTY I ETAPY REALIZACJI: 

ETAP I: BUDYNEK  STEROWNI I NASTAWNI, WIEŻA WIDOKOWA.

Etap I zakłada stworzenie Muzeum Wielkiego Pieca, z wykorzystaniem istniejących budynków i wyposażenia, pozostałego po Hucie Pokój. Przyziemie budynku oraz jego bezpośrednie sąsiedztwo - pod wyciągiem ukośnym - zostało zabudowane kubaturą,  mieszczącą hol wejściowy, szatnię, kasy wraz z punktem informacyjnym i księgarnią oraz toalety. Pomieszczenia administracyjne muzeum zostały zlokalizowane z tyłu budynku. 

W I etapie proponuje się również wykonanie wieży widokowej,  mieszczącej w sobie klatkę schodową i windę na 15 osób, umożliwiającą bezpieczne dotarcie na wybrane poziomy Wielkiego Pieca. Wieża zlokalizowana jest w miejscu istniejących schodów technicznych Wielkiego Pieca. Została zaprojektowana jako lekka konstrukcja ze stali ocynkowanej obudowana szkłem. 

ETAP II: CZĘŚĆ KONFERENCYJNA Z SALĄ AUDYTORYJNĄ I KAWIARNIA.

 Sala audytoryjna zlokalizowana została w unikatowej przestrzeni, jaką można uzyskać pod istniejącą konstrukcją betonowej estakady kolejowej. Dojście do sali z holu głównego odbywać się będzie poprzez łącznik - kawiarnię. Taka lokalizacja sprawia, że kawiarnia może jednocześnie obsługiwać zarówno zwiedzających, jak i uczestników konferencji. Zewnętrzny ogródek kawiarni został zlokalizowany od strony dawnego komina Huty Pokój, po przeciwnej stronie budynku. Daje to możliwość stworzenia kameralnego wnętrza urbanistycznego w sąsiedztwie wyjątkowego obiektu infrastruktury przemysłowej. Takie usytuowanie budynku kawiarni sprawia, iż między nim a nagrzewnicami tworzy się wewnętrzne patio, które będzie służyło odpoczynkowi zwiedzających. 

W tylnej części zabudowy estakady zlokalizowano toalety oraz pomieszczenia techniczne obiektu. 

ETAP III: POMOSTY - TRASA ZWIEDZANIA. 

Etap III to konstrukcje poziome, umożliwiające bezpieczne oglądanie detali technicznych Wielkiego Pieca i nagrzewnic. Prosta forma i pełne przeszklenia do maksimum ograniczają ingerencję architektoniczną w obiekt, wprowadzając element nowoczesności i pozwalając w pełni podziwiać konstrukcję zabytku. Pomosty będą częściowo prowadzone jako pochylnie, pokonując różnice wysokości pomiędzy poszczególnymi poziomami. Takie rozwiązanie umożliwia jednocześnie poruszanie się osobom z niepełnosprawnościami fizycznymi. 

ETAP IV: CZĘŚĆ BIUROWO - KOMERCYJNA.

Dodatkowe biura na wynajem zlokalizowane zostały w dwupoziomowej kostce stanowiącej nadbudowę estakady kolejowej (4 moduły konstrukcji). Biura skomunikowane są poprzez osobną klatkę schodową z windą. Taka lokalizacja zapewnia izolację od pozostałych użytkowników obiektu. Jednocześnie zaś umożliwia korzystanie z sali audytoryjnej oraz kawiarni w obiekcie. Specyfika takiej przestrzeni biurowej sprzyja pracy o charakterze coworkingu, czy też lokalizacji startupów. 

ETAP V: PAWILON WYSTAWIENNICZY.

Jako obiekt dodatkowy, poza ścisłym programem konkursu, zaprojektowany został Pawilon Wystawienniczy. Powstał on poprzez zabudowę trzech modułów estakady kolejowej i przeszklenie otworów w jej stropie. Dzięki temu można uzyskać wielofunkcyjną przestrzeń, dającą możliwość zarówno organizacji wystaw i koncertów, jak i uzupełnienie funkcjonowania auli przestrzenią na eventy. Pawilon można wyposażyć w ściany przesuwne, aby w razie potrzeby jego przestrzeń łączyła się z otoczeniem zewnętrznym.

MATERIAŁY: 

Wszystkie użyte w projekcie materiały są trwałe, estetyczne i podlegają recyklingowi. Konstrukcja wykonana jest z betonu i stali ocynkowanej. 

Elewacje projektowane są jako całkowicie przeszklone, z zastosowaniem szkła o podwyższonym parametrze izolacyjności cieplnej. 

Posadzki z betonu polerowanego; sufity pokazujące stalowo-żelbetową konstrukcję.

ZIELEŃ

Zieleń od strony ulicy Niedurnego i parkingów będzie miała charakter parkowy w stylu miejskim. Zieleń pozostała to gatunki łąkowe i samosiejki o charakterze ruderalnym, charakterystyczne dla dużych terenów przemysłowych. Zieleń taka daje schronienie małym zwierzętom i owadom. 

OŚWIETLENIE:

Projektowane oświetlenie zewnętrzne podkreślać będzie kompleks obiektów Wielkiego Pieca. Dodatkowo nowo projektowane obiekty wyposażone będą w specjalne oświetlenie nocne, rozświetlające od wewnątrz szklaną elewację.

WNĘTRZA: 

Wnętrza w nowo projektowanych obiektach będą miały surowy, minimalistyczny wyraz, nawiązujący do przemysłowego charakteru kompleksu. Surowość betonu, szkła i stali ocynkowanej, zostanie przełamana poprzez wprowadzenie naturalnego drewna w formie okleiny mebli w szatni, księgarni i kawiarni. Dodatkowo posadzka sali audytoryjnej oraz holu przed nią zostanie wykonana z drewnianego parkietu przemysłowego. 

Duża ilość przeszkleń zaciera granicę pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem, dzięki czemu obiekty Wielkiego Pieca tworzą także klimat wewnątrz obiektu. 

W pomieszczeniach zastosowano oprawy oświetleniowe, które oryginalnie znajdowały się w tego typu obiektach, a także inne odzyskane elementy wyposażenia: krzesła, stoły itp. Wiele z nich weszło już do klasyki polskiego wzornictwa i nabrało ponownie wartości. Wyeksponowanie tych lamp i mebli wprowadzi wartość dodaną poprzez możliwość obcowania z dobrym designem.   

WYSTAWY:

Najatrakcyjniejszą częścią ekspozycji są autentyczne sprzęty i wyposażenie, pozostałe po działającej hucie. Większość z nich znajduje się w budynku sterowni i nastawni. W projekcie zachowany został charakter tych wnętrz, z niewielką ingerencją w celu przeprowadzenia ścieżki zwiedzania i dostosowanie przestrzeni do obowiązujących przepisów.

Wystawa zostanie uzupełniona o elementy multimedialne, takie jak info boxy, video walle, oraz odpowiedni system nagłośnienia, emitujący odgłosy huty lub muzykę. Wprowadzone zostaną udogodnienia dla osób niedowidzących lub niedosłyszących oraz dzieci.

Same obiekty Wielkiego Pieca i nagrzewnic, zostaną zakonserwowane tak, aby zatrzymać proces korozji, ale nie zmieniać ich obecnego wyglądu. 


powrót

ARSIS Atelier Projektowe Agnieszka Kaczmarska | 40-078 Katowice, Plac Wolności 3/8, Polska, e-mail: atelier@arsis.pl | projekty architektoniczne | aranżacje wnętrz | projekty obiektów przemysłowych | przebudowy | adaptacje | modernizacje